Praktisch Artikel

Elly Vermunt
Dominique Sluijsmans

Vermunt is als docent en toetsdeskundige werkzaam bij de Academie Commerciële Economie van Zuyd Hogeschool, Sluijsmans is lector Professioneel beoordelen bij Zuyd Hogeschool.
Het project dat in deze praktische bijdrage behandeld wordt is mede tot stand gekomen dankzij een Comenius Fellowshipsubsidie van NWO.

Reacties op dit artikel naar: elly.vermunt@zuyd.nl

Succescriteria formuleren door te vergelijken

Inhoud

_ Samenvatting
_ Inleiding
_ Begrip van leerdoelen en succescriteria
_ Comparative Judgement
_ Single-point rubric
_ Aanpak van innovatieproject
_ Resultaten
_ Conclusie en discussie
_ Aanbevelingen voor implementatie
_ Referenties

Box 1: Feedbackcyclus
Box 2: Typologie van beroepsproducten
Box 3: Single-point rubric
Box 4: Screenshot Comparative Judgement


Samenvatting
Om het leren te stimuleren, is het belangrijk dat studenten de criteria begrijpen waarop ze worden beoordeeld. Het is van belang hieraan aandacht te schenken bij de start van de onderwijsperiode, zodat ze weten wat er van hen wordt verwacht en wat kwaliteit van werk betekent.
In deze praktische bijdrage wordt een project binnen Zuyd Hogeschool beschreven waar studenten een beoordelingsrubric hebben ontworpen voor een beroepsproduct. Om tot de beoordelingscriteria te komen, hebben studenten met behulp van de methode Comparative Judgement (CJ) voorbeeldproducten beoordeeld. Bij deze vergelijkingen formuleerden ze steeds beoordelingscriteria. De op deze wijze geformuleerde criteria zijn vervolgens gebruikt voor het construeren van de rubric. Deze aanpak heeft geleid tot een beter begrip van de beoordelingscriteria en de vereiste standaarden, een groter gevoel van eigenaarschap van de beoordelingscriteria, en een beter begrip en hogere acceptatie van de eindbeoordeling.

Inleiding
Authentieke beroepsproducten als bewijs voor het aantonen van beroepsrelevante kennis, vaardigheden en attitudes spelen bij alle beroepsopleidingen een rol. Om tot succesvolle prestaties te komen is het van belang dat studenten de beoordelingscriteria en de vereiste standaarden begrijpen. Bij de beoordeling van veel (beroeps)producten wordt gebruik gemaakt van rubrics, waarin de vereiste standaarden in termen van criteria en bijbehorende niveaus worden beschreven. Leerdoelen en rubrics worden beschikbaar gesteld aan studenten met het doel deze criteria te verhelderen. Vaak begrijpen studenten deze criteria echter niet helemaal of is het vereiste niveau voor hen niet duidelijk (Carless, 2006). Hen alleen de rubric geven is dus niet voldoende voor begrip en de goede vertaling naar het beroepsproduct. Studenten actief betrekken bij het formuleren van beoordelingscriteria kan een bijdrage leveren aan het begrip van deze succescriteria en kan worden beschouwd als een vorm van actief leren. In deze bijdrage beschrijven we een project waarbij studenten zelf een rubric hebben ontworpen voor een beroepsproduct met behulp van de methode Comparative Judgement (CJ).

Begrip van leerdoelen en succescriteria
Eén van de drie fases uit de feedbackcyclus van Hattie en Timperley (2007) is de feed-upfase (zie box 1). In deze fase staat de vraag ‘Waar ga ik naar toe?’ centraal en moeten de leerdoelen, bijbehorende beoordelingscriteria en standaarden helder worden. Dit is van belang omdat begrip van de leerdoelen (wat dient de student te kunnen) en succescriteria (waaraan kun je zien dat het leerdoel behaald is?, ofwel hoe ziet een succesvolle prestatie er uit?) het uitgangspunt voor het leren moet zijn. Eén van de effectieve manieren om succescriteria te verhelderen, is het werken met voorbeelden. Het werken met (uitgewerkte) voorbeelden is een effectieve manier voor het leren van tal van taken en vaardigheden (Gog & Rummel, 2010; Surma et al., 2019) waardoor studenten een beeld krijgen van hoe succes eruit ziet.

BOX 1: FEEDBACKCYCLUS (HATTIE & TIMPERLEY, 2007)