De auteurs bedanken de mede-ontwikkelaars van de game: Jeroen Boonstra, Sjors Groeneveld, Madeleen Uitdehaag, Sarah Ros-Philipsen en Marjan Keune, Liesbeth van Heemskerk en Linsey ten Vregelaar. Voor het inrichten van de online leeromgeving en de inrichting van de game in het bestaande leernetwerk Wijklink bedanken zij Dorine Koopman-Van den Berg, Antonie Colijn, Jantine te Molder, Debby Braakman en Erik Leeuw.

Elke Tijhuis

Monique Mulder

Kim Evers

Jan S. Jukema

Marit van de Dijk

Irene Visscher-Voerman

De auteurs zijn verbonden aan hogeschool Saxion. Tijhuis is projectleider van Toptraject Saxion en docentonderzoeker Gezondheid & Technologie bij de Academie Gezondheidzorg. Mulder is hoofddocent Praktijkleren bij de Academie Gezondheidzorg. Evers is onderzoeker bij het lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs. Jukema is lector Verpleegkunde bij de Academie Gezondheidzorg en leading lector Health & Well-being bij de Saxion Research & Graduate School. Van de Dijkis onderwijskundig ontwerper bij de Academie Gezondheidzorg, en Visscher-Voerman is lector Innovatief en Effectief Onderwijs bij de Academie Pedagogiek en Onderwijs.

Reacties op dit artikel naar: e.m.tijhuis@saxion.nl

Een bijzondere vorm van serious gaming vindt plaats in de opleiding Verpleegkunde van Saxion. Gedurende een semester werken tweedejaars studenten in zelfsturende teams samen aan het oplossen van verschillende vraagstukken: van de zorg voor een patiënt tot het opstellen van een innovatieplan. Deze vragen spelen zich af in de wijk en zijn deels fictief, deels echt. Studenten werken aan het ontwikkelen van competenties die zijn beschreven in het landelijke opleidingsprofiel Bachelor of Nursing 2020 (BN2020). Naast meer aandacht voor onder meer de beroepstaken preventie en gezondheidsbevordering, het versterken van de eigen regie, mantelzorg en klinisch redeneren, zet Saxion sterk in op het bevorderen van onderzoekend vermogen van studenten en het werken in de wijk. Om studenten op een zo authentiek mogelijk wijze te laten ervaren wat het werk van wijkverpleegkundigen inhoudt, is de serious game Carion ontwikkeld. Zowel de ontwikkeling van de game als de feitelijke uitvoering vindt plaats in nauwe samenwerking met wijkverpleegkundigen binnen WijkLink; een digitaal leernetwerk van en voor wijkverpleegkundigen, docenten en studenten (Koopman-Van den Berg, Van Heerde, & Van den Berg, 2017).

Schets van de game
In de game vormen vier of vijf studenten een wijkteam in een bestaande wijk in Enschede, Zutphen of Deventer, voor de fictieve zorgorganisatie Carion. Studenten voeren deels fictieve opdrachten, deels daadwerkelijke opdrachten uit in hun wijk. Op die manier vormt de game een hybride leeromgeving, een mixed reality. Studenten doen alles wat een professionele wijkverpleegkundige doet, behalve de fysieke zorgverlening en het bieden van psychosociale ondersteuning. Een intrinsiek doel van Carion is een bijdrage leveren aan het welbevinden van de inwoners in hun wijk. Het extrinsieke doel van de game is om het beste wijkteam te worden, door zo veel mogelijk punten (Carions) te verzamelen. Per semester spelen ruim tweehonderd studenten de game. Het fictieve deel van de game vindt grotendeel digitaal plaats, in het digitale leernetwerk WijkLink. Op WijkLink presenteren de wijkteams zich met hun teampagina, waarop onder andere hun missie, visie en werkwijze, foto’s, mededelingen en blogs over hun activiteiten te vinden zijn. In Wijklink is een specifiek gebied afgebakend voor de game waarin studenten via triggers wekelijks uitgedaagd worden om actief bezig te blijven. De triggers, ruim vijftig in aantal, verschijnen in de eigen inbox van studenten en hebben diverse vormen, zoals e-mails, voicemails, video-berichten, nieuwsbrieven en krantenartikelen. Een voorbeeld is de vraag van een zorgvrager die wil leren zelfstandig zijn stoma te verzorgen. Het wijkteam moet hiervoor een instructievideo maken.Via een puntensysteem worden scores van deze wijktaken bijgehouden. Studenten kunnen niet alleen punten verdienen door wijktaken uit te voeren, maar ook door een slimme (spel)strategie te kiezen. Dit kan de vorm hebben van het spelen van ‘kaarten’ die invloed hebben op de scores van eigen en andere teams. Ook worden punten verdiend door goede resultaten te behalen tijdens de toetsing, zoals de externe audit en vergelijkbare opdrachten. De uiteindelijke punten (Carions) worden gepubliceerd via een openbaar scoreboard, zowel op WijkLink als in de fysieke leeromgeving van de Academie Gezondheidszorg. Op deze manier blijven studenten continue bezig in Carion. Aan het eind van de periode wordt het beste wijkteam uitgeroepen.

De wijkteams zijn zelfsturend, nemen zelf initiatief en verantwoordelijkheid en zijn onderzoekend bezig. Tijdens de game worden ze begeleid door een docent in de rol van regiocoach. De regiocoach heeft een coachende, motiverende en stimulerende rol. Naast de regiocoach zijn er ook docenten actief in de rol van experts; zij verzorgen het opleidingsaanbod. Dit wordt gedaan in de vorm van klinische lessen, workshops en symposia. Ten slotte nemen twee docenten de rol aan van gameleiding. Zij coördineren de totale game, zijn aanspreekpunt voor docenten en regelen achter de schermen dat alle gebeurtenissen op het juiste moment bij de wijkteams voorbij komen.