Barend Last

De auteur is begonnen als leerkracht in het basisonderwijs. Later deed hij onderzoek naar de implementatie van blended learning vanuit docentperspectief en werkte hij bij de Universiteit van Amsterdam. Inmiddels is hij werkzaam als specialist Blended Learning & Information Skills bij de Universiteit Maastricht. Dit artikel is een bewerking van verschillende blogs en artikelen, aangevuld met eigen ervaringen.

Voor meer informatie of contact: https://www.linkedin.com/in/barendlast

Blended learning (hierna BL red.) is misschien wel een van de meest verkeerd gebruikte termen in het onderwijs. Het BL-concept is de laatste jaren uitgegroeid tot een trendy en hip fenomeen, en niet zonder reden: BL heeft de kracht om het onderwijs te verbeteren en de rol van docenten én studenten te transformeren. Maar juist door die hype rondom het betrekkelijk vage BL-label, wordt de echte betekenis vaak over het hoofd gezien. De term heeft verschillende betekenissen gekregen waardoor misvattingen zijn ontstaan die een succesvolle implementatie van BL in de weg kunnen staan.

Leermethode gecombineerd met technologie
De term BL dook voor het eerst op in 1998 binnen de trainingssector. Het ging toen vaak over een mix van online en klassikaal leren. Dikwijls werd slechts een deel van de content online aangeboden, zonder afstemming op de klassikale leeractiviteiten. Later werd de basis verlegd van verschillende leerlocaties naar verschillende leermethoden, online en offline. Door de steeds betere beschikbaarheid en het gebruik van technologie, stond de term BL al snel gelijk aan leren met de inzet van verschillende leermethoden in combinatie met technologie.
Wat er daarna in de literatuur gebeurde is interessant: overeenstemming over een eenduidige definitie bleef uit. Er ontstond verwarring over het verschil tussen eLearning en BL, tal van verschillende definities deden de ronde en er ontstonden allerlei synoniemen, zoals hybrid learning, multi-method learning of integrated learning. Definities en synoniemen met een sterk techno-centrische connotatie, die echter maar weinig didactische richting boden. En dat is problematisch. Want vandaag de dag kan onder een paraplu van zoveel labels en definities bijna elke lespraktijk beschouwd worden als BL.
In een kritisch artikel uit 2005 stellen Oliver en Trigwell dat BL beter gedefinieerd kan worden vanuit het perspectief van de leerervaring dan vanuit het perspectief van instructie. We hebben het immers over blended learning en niet over blended teaching. In BL worden studentgerichte leerervaringen geoptimaliseerd door een combinatie van face-to-face interactie met ict en met gebruik van verschillende strategieën in één harmonieus geheel: ‘Blended learning refers to enriched, student-centered learning experiences made possible by the harmonious integration of various strategies, achieved by combining f2f interaction with ICT’ (Oliver & Trigwell, 2005).
Toch moeten we terughoudend blijven bij het zoeken naar één unieke definitie die alle aspecten van het concept BL omvat. Vooral omdat het meer is dan een concept; het is een doorlopend proces dat zich verder ontwikkelt bij iedere docent en student die ermee werkt.