Annemiek Grootendorst

De auteur is onderwijsadviseur Professionele Identiteit bij Hogeschool Rotterdam. Dit artikel is een verkorte versie van hoofdstuk 2 uit het boek Professionele Identiteit ontwikkelen gedurende de hbo-opleiding.

Reacties op dit artikel naar: a.b.grootendorst@hr.nl

Met het realiseren van een PI-leerlijn voldoet een opleiding aan de opdracht om binnen het hbo te werken aan kwalificeren, socialiseren en persoonsvorming (2015, Strategische Agenda voor het HBO). De Vereniging voor Hogescholen omschrijft deze laatste opdracht in de intentie voor 2019-2023 als volgt: “We leiden onze studenten zo op dat ze niet alleen voorbereid zijn op hun eerste baan, maar ook de juiste bagage hebben voor hun ‘vijfde baan’ en hun plaats in onze complexe maatschappij.”

Zoeken, ontdekken en expliciteren
In de PI-leerlijn ontdekken en ontwikkelen studenten hun Professionele Identiteit. Zo leren ze gedurende de studie hun eigen antwoorden te vinden op de vragen: Wat kan ik? Wat doe ik graag? In welke omgeving kom ik het best tot mijn recht? Hoe voer ik regie over mijn eigen ontwikkeling? en Hoe bouw ik gedurende de opleiding een goed netwerk op? (deze vragen zijn gebaseerd op de loopbaancompetenties van Kuijpers). Onder begeleiding van PI-docenten en in samenwerking met medestudenten en ‘gewone’ docenten ontdekken ze stap voor stap hun eigen antwoorden op deze vragen. Dit proces van zoeken, ontdekken en expliciteren helpt studenten:

• om gedurende de opleiding succesvol te studeren: in de voor de student best passende opleiding voldoende studiepunten behalen en de kansen die deze opleiding biedt zo persoonlijk mogelijk te benutten.
• om na afloop van de studie de meest passende vervolgstap te zetten. Dit kan zijn een bewuste stap in het werkveld zetten, een vervolgopleiding of een bewuste keus voor een ‘derde weg’; dat wil zeggen op een andere manier ervaringen opdoen die op dit moment passend zijn.
• om gedurende de loopbaan vanuit eigen regie steeds de meest passende volgende loopbaanstap te zetten.

Toelichting bij een gedragen toekomstvisie van het werkveld waarvoor studenten zich voorbereiden:
Sommige beroepscontexten stellen eisen aan de PI van de toekomstige professionals. Voorbeelden zijn: ondernemerschap, regie voeren, integer handelen. Andere beroepscontexten stellen geen eisen, maar bieden keuzes die de toekomstig professional wel moet maken. Voorbeelden zijn: ontwikkelen tot specialist of generalist, in de profit- of in de non- profitsector werken, het gezicht buiten of binnen de organisatie zijn.