Onderwijs

Herman Blom

De auteur is lector Onderzoek bij NHL Stenden Hogeschool en docent bij de Hochschule Osnabrück.

Reacties op dit artikel naar: herman.blom@stenden.com

De rol van onderzoek in masteropleidingen

Waarom bieden hogescholen professionele masteropleidingen aan en waarin onderscheiden die zich van hbo-bacheloropleidingen en van wo-masteropleidingen? Herman Blom legt uit welke rol onderzoek in deze opleidingen speelt en vergelijkt en passant het Nederlandse binaire stelsel van hoger onderwijs met dat van Duitsland.

Hogescholen bieden gaandeweg steeds meer masteropleidingen aan. Een groot deel daarvan is Engelstalig. Omdat de opleidingen in het hbo worden aangeboden, worden ze professionele masteropleidingen genoemd. Vanaf 2017 kunnen deze opleidingen Rijksbekostiging ontvangen en sindsdien is er een wassende stroom van publiek geld naar hbo-masteropleidingen. Dit roept om verantwoording. Want waarom zijn er eigenlijk professionele masters en waarin onderscheiden die zich van hbo-bacheloropleidingen en van wo-masteropleidingen?

De vraag naar het verschil tussen professionele en academische masteropleidingen is slechts relevant voor landen met een binair stelsel. Na ‘Bologna’ zijn Nederlandse, Duitse, Scandinavische en Belgische hogescholen zichzelf omwille van de herkenbaarheid universities of applied sciences gaan noemen om zo duidelijk te maken dat het onderwijsniveau en de diploma’s gelijkwaardig zijn. Toch zijn er wel degelijk verschillen in onderwijsaanbod. Zo bieden bijvoorbeeld Vlaamse hogescholen geen professionele masteropleidingen aan, maar Nederlandse, Duitse en Scandinavische hogescholen wel. Hoe wordt in die landen in professionele masteropleidingen met onderzoek omgegaan? Hoe zijn hun ambities en hun gebruik van methoden van onderzoek en analyse? Om dat te kunnen begrijpen moet men kijken naar de context van het onderwijs- en onderzoeksysteem en -cultuur waarbinnen de onderwijsinstellingen zich ontwikkelen. In dit artikel heb ik me tot de Nederlands-Duitse vergelijking beperkt om zo de vraag naar de verschillen tussen professionele en masteropleidingen vanuit twee verschillende contexten te kunnen beantwoorden.

Dynamisch Nederlandse stelsel
Een casus uit de Fries-Groningse onderwijswereld maakt duidelijk welke dynamiek zich in ons land kan ontwikkelen tussen professionele en academische masteropleidingen. Die dynamiek lijkt typisch te zijn voor het Nederlandse binaire stelsel.

De elfde faculteit van de RUG in Leeuwarden
De faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) biedt sinds september 2017 de track Tourism, Geography and Planning (TG&P) aan. Dit is een afstudeertrack binnen de afstudeerrichting Cultural Geography. De track wordt in Leeuwarden aangeboden in samenwerking met Campus Fryslân en NHL Stenden Hogeschool. Door NHL Stenden Hogeschool wordt een professionele master aangeboden in samenwerking met de University of Derby: International Leisure and Tourism Studies (ILTS). Bij deze masteropleiding worden twee titels vergeven: MA door Stenden en MSc door Derby. Tussen die MA/MSc ILTS en de track TG&P is op regelmatige basis afstemming en overleg, waarbij MA/MSc ILTS als professionele master en de track TG&P als academische master gepositioneerd wordt. De aanvraag voor een naamsverandering van MA/MSc van International Leisure and Tourism Studies naar International Leisure, Tourism and Event Management werd in 2018 door het NVAO goedgekeurd. Hierdoor wordt het professionele karakter benadrukt en wordt volledig aangesloten bij de bacheloropleidingen van de Academy Leisure and Tourism van NHL Stenden Hogeschool. Het professionele karakter blijkt uit de keuze van de onderzoeksvragen die altijd zijn gekoppeld aan praktische problemen in het beroepenveld. Zo zien we dat verwante masteropleidingen van hbo en universiteit met de noodzaak worden geconfronteerd zich van elkaar te onderscheiden. Het is het directe gevolg van het binaire systeem.